Trầu cánh phượng của mẹ

Mùa thu, trời man mác, bầu trời cao trong xanh văn vắt. Mẹ đặt đĩa cốm lên bàn thờ thắp hương báo tổ tiên thằng út lấy vợ. Trước ngày dạm ngõ, mẹ ngồi trên gian thờ bổ cau, tỉa lá trầu. Lá trầu dầy xanh mướt, quả cau mọng căng, gốc trầu đỏ hồng mập mạp được chọn kỹ càng trên chợ Bắc qua. Con dao nhỏ xinh xinh tỉa lá trầu làm đuôi phượng, gốc trầu làm cánh, quả cau làm thân. Từng con phượng trầu, đuôi xanh cánh đỏ, thân mấy màu, màu ngoài xanh vỏ cau, màu trong trắng, màu cuối nâu nâu, đàn phượng xuất hiện dần dần hiện lên trên cơi trầu sơn son, thếp vàng .Mẹ têm trầu cẩn thận và trang trọng, cử chỉ nhẹ nhàng, nâng niu mỗi con phượng vừa làm xong. Con dao bén sắc uyển chuyển trong bàn tay tỉa lá trầu, đôi mắt qua gọng kính lão chăm chú ngắm từng đường gân lá.

Mẹ têm trầu khéo có tiếng, hàng xóm, bạn bè mỗi khi có việc đều năn nỉ mẹ têm hộ. Họ còn nhờ mẹ đi cùng. Mẹ mặc áo gấm dài, tết tóc vòng quanh, khăn lụa trùm đầu. Trời se lạnh thì mẹ khoác thêm cái áo bông hoa. Tất cả những trang phục đều được may ở phố Lương Văn Can do những nhà may y phục cổ truyền có tên hiệu mà chữ cuối cùng thường là Trạch. Mẹ bưng cơi trầu cánh phượng bằng tay phải, tay trái đỡ nhẹ cơi trầu. Tất cả từng thứ từ quần áo, khăn, dép, dáng đi bưng trầu đều kỹ càng theo đúng phép tắc.

Bánh cốm Hàng Than bọc trong lần lá xanh, lạt hồng, chè mạn Thái Nguyên búp uốn xoăn đều đặn, mứt sen Hải Dương no tròn, tẩm đường kính trắng. Mọi thứ đều mua sẵn, riêng có trầu cánh phượng mẹ phải lên chợ từ sáng sớm chọn cau đẹp, trầu ngon về têm cho đám hỏi thằng út.

Bánh cốm Hà thành

Xong cơi trầu, mẹ đặt năm con phượng lên đĩa nhỏ, phết một chút vôi trắng đặt lên bàn thờ. Mẹ thắp hương khấn rầm rì, chốc lại cúi người vái ngắn, lạy dài. Lễ xong, mẹ xếp lại đàn phượng trong cơi, từng con phượng trầu ngay ngắn, cân đối. Bàn tay tần ngần ở con cuối cùng. Mẹ rân rấn nước mắt. Chị vào định hỏi mẹ tráp đã mượn chưa. Thấy mẹ đang khóc, ngập ngừng chị ngồi bên cạnh. Mẹ bùi ngùi.

- “Không biết bao giờ mẹ mới được têm trầu cho thằng... Nó có biết em nó cưới vợ không?”.

Mẹ nhìn qua cửa sổ, cái nhìn rất xa, mông lung. Hai hàng lệ vẫn tuôn trên gò má nhăn nheo. Mẹ còn thằng con nữa đang lênh đênh phía cuối kia bầu trời.

Chị cầm tay mẹ khẽ khàng: “Thôi mẹ đừng nghĩ, ông bà, bố mẹ từ trước đến nay ăn ở với đời đều có nghĩa có tình. Nó sẽ được trời Phật che chở, hàng ngày mẹ vẫn khấn tổ tiên, trời Phật cầu nguyện cho nó. Mà nó cũng lớn rồi, nó đủ nghị lực và khôn ngoan. Nó không khổ đâu mẹ ạ”.

Con phượng cuối cùng hứng giọt nước mắt của mẹ, nó bỗng rùng mình xoè cánh bay qua khung cửa sổ. Nó bay mải miết, qua bao làng mạc, núi non. Nó tìm đến bàn tay đứa con tha hương. Đậu trên bàn tay chai sạn, nó kể cho kể xa nhà nỗi lòng của người mẹ têm trầu.

Hiếu Thanh - Thu Giang