itaexpress / Tin ITA / Sức khỏe / Cẩm nang sức khỏe / Béo phì có thể là yếu tố nguy cơ của nhiều loại bệnh

Béo phì có thể là yếu tố nguy cơ của nhiều loại bệnh

Với hầu hết mọi người, béo phì đồng nghĩa với tăng cân. Những các chuyên gia y tế định nghĩa “tăng cân” là hiện tượng cơ thể thừa trọng lượng, trọng lượng thừa đó bao gồm cả cơ, mỡ, xương và nước, còn “béo phì” chỉ liên quan đến thừa mỡ. Nguyên nhân của béo phì được xem là sự phối hợp của yếu tố di truyền và môi trường sống. Lối sống với chế độ ăn dinh dưỡng quá mức, thiếu thể dục, vận động của đời sống hiện đại ngày càng làm tăng tỉ lệ béo phì.

Béo phì có thể là yếu tố nguy cơ của nhiều loại bệnh tật: tiểu đường, bệnh tim mạch, ung thư vú, ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, hiếm muộn… Người ta không đánh giá béo phì đơn thuần dựa trên cân nặng mà vấn đề là tình tạng tích tụ mô mỡ. Các chỉ số thường được sử dụng là tỉ số vòng eo/vòng mông, chỉ số khối lượng cơ thể BMI (Body Mass Index).

Dư cân và béo phì có tác động rất lớn đến khả năng sinh sản thông qua các tác động sau:

Gây rối loạn kinh nguyệt, không rụng trứng, hiếm muộn, đáp ứng kém với các kỹ thuật điều trị, tăng tỉ lệ sẩy thai, đề kháng insulin, tiểu đường …

Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy rằng tìng trạng béo phì càng nặng thì khả năng sinh sản càng bị ảnh hưởng nhiều. Cần hiểu rằng không phải tất cả phụ nữ béo phì đều bị hiếm muộn. Nhiều phụ nữ béo phì vẫn có thể sanh con bình thường. Tuy nhiên, nguy cơ hiếm muộn sẽ cao hơn nếu người phụ nữ trở nên béo phì.
Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nữ giới. Trong một nghiên cứu ở Mỹ, công bố vào năm 2003, nam giới thừa cân, béo phì cũng giảm khả năng sinh sản. Báo cáo này cho thấy nam giới có số BMI càng cao thì số lượng tinh trùng càng giảm.

Hội chứng buồng trứng đa nang

Đây là hội chứng rất thường gặp ở phụ nữ béo phì. Các triệu chứng thường gặp ở hội chứng này thường bao gồm:

Hình ảnh buồng trứng có nhiều nang trên siêu âm

Kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh

Rậm lông, mụn trứng cá

Béo phì, chủ yếu tập trung mỡ ở bụng

Hiếm muộn

Đề kháng insulin, tiểu đường

Chứng béo phì làm tăng nguy cơ phù mạch bạch huyết ở những người sống sót sau ung thư vú

Trong một nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu của Đại học Missouri đã phát hiện rằng nguy cơ phát triển chứng phù bạch huyết là 40- 60% cao hơn ở nữ giới với chỉ số khối cơ thể (BMI) được phân loại là thừa cân hay béo phì khi so với những phụ nữ cân nặng bình thường. Các nhà nghiên cứu đã khuyên nên gia tăng giáo dục về sức khỏe cho những người từng bị ung thư vú.

Những người sống sót sau bệnh ung thư vú có BMI cao sẽ hưởng được lợi ích từ việc giáo dục hướng vào sự duy trì BMI lý tưởng và các thực hành để làm giảm nguy cơ phù bạch huyết. Những phụ nữ thừa cân có nguy cơ cao hơn về phát triển chứng phù bạch huyết và nên được giám sát chặt chẽ về những thay đổi trong các triệu chứng và thể tích chi, đặc biệt là những người điều trị ung thư ở vùng trội hay trải qua sự sưng phồng sau phẫu thuật.
Dựa trên sự phân tích, phù bạch huyết là một nguy cơ đối với khoảng 2/3 bệnh nhân từng bị ung thư vú trong vòng 30 tháng sau phẫu thuật. Những người sống sót sau bệnh ung thư vú phát triển sự sưng phồng hậu phẫu có nguy cơ cao hơn đáng kể (40%) về sự phát triển chứng phù bạch huyết. Những bệnh nhân có chỉ số BMI cao đã trải qua sưng sau phẫu thuật hay bị ảnh hưởng bởi ung thư ở mặt trội có nguy cơ cao nhất về phát triển chứng phù bạch huyết. Các nhà nghiên cứu MU đã phát hiện rằng sự đo đạc so sánh BMI và thể tích chi có thể giúp các nhà lâm sàng phát hiện tốt hơn chứng phù bạch huyết.

Béo phì ở phụ nữ tăng nguy cơ ung thư buồng trứng

Phụ nữ béo phì ở thời kỳ hậu mãn kinh, không sử dụng liệu pháp hooc môn thay thế, có thể sẽ gặp phải nguy cơ ung thư buồng trứng cao hơn so với những người có cân nặng bình thường.

 

Đây là kết quả của một nghiên cứu mới đây do những chuyên gia của Mạng lưới chăm sóc sức khỏe Ochsner, Baton Rouge, Los Angeles, Hoa Kỳ thực hiện.

Các chuyên gia đầu ngành đều khẳng định, nghiên cứu này muốn gửi đến phái đẹp một thông điệp quen thuộc: Hãy duy trì mức cân nặng lý tưởng để có một cơ thể khỏe mạnh.

Ung thư buồng trứng là nguyên nhân gây tử vong cao đứng thứ 5 ở phụ nữ Hoa Kỳ và là một trong những bệnh nguy hiểm hàng đầu trong nhóm bệnh u bướu liên quan đến phụ khoa.

Trong đó, đa số những người mắc bệnh đều không sử dụng liệu pháp hooc môn thay thế trong thời kì mãn kinh. Qua thống kê cho thấy, những người béo phì có sử dụng liệu pháp này có tỉ lệ mắc bệnh rất ít. Do đó, các chuyên gia cũng chuẩn đoán có thể liệu pháp này sẽ giúp phụ nữ tránh được nguy cơ mắc ung thư buồng trứng trong thời kỳ hậu mãn kinh.

Theo các chuyên gia, những phát hiện này chỉ ra rằng béo phì có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng thông qua tác dụng của các hooc môn. Đặc biệt là tình trạng thừa mỡ sản sinh ra estrogen cũng là một yếu tố thúc đẩy sự phát triển của mầm bệnh.

Biện pháp giảm cân và hiệu quả

Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy giảm cân có thể làm chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường và có thể có thai tự nhiên. Giảm tỉ lệ sẩy thai ở người trước đó bị béo phì. Ngoài ra người ta thấy rằng giảm cân nếu không thể giúp có thai lại cũng làm cho người phụ nữ dễ có thai hơn khi đi điều trị vô sinh. Biện pháp giảm cân thường được áp dụng là tiết chế ăn uống và điều chỉnh lối sống, tăng cường vận động, tập thể dục.
Tuy nhiên, giảm cân ở người béo phì là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và một ý chí mạnh. Trong trường hợp thất bại với các biện pháp tiết chế ăn uống và điều chỉnh lối sống, người ta thường phối hợp với việc sử dụng thuốc, hay trong một số trường hợp phải thực hiện phẫu thuật để giảm béo.
So với chi phí cho các kỹ thuật điều trị vô sinh hiện nay, biện pháp giảm cân rõ ràng là một phương pháp rẻ tiền hơn rất nhiều.

Một số bài thuốc nam có tác dụng giúp giảm cân:

Nấu râu bắp + trà xanh lấy nước uống

50 - 100gr rau cần tây: xay sinh tố uống

Tỏi, rau má cũng làm giảm béo

Đông cô tiềm: 50g nấm hương (Đông cô), 20ml nước canh gà, 10ml rượu, hành gừng tươi, nuối, đường cát. Cách nấu: nắm hương rửa sạch ngâm mềm, canh gà đổ vào thố lớn, thêm nấm hương, rượu và muối. Dùng giấy bạc dán kín miệng thố, tiềm từ 1 - 1g30. Món ăn có tác dụng giảm cholesterol, giảm huyết áp, chống ung thư và giảm béo phì

Trước khi ăn, có thể uống một ly nước hay ăn một đĩa rau sống để giảm cảm giác thèm ăn.

Thực phẩm nên giảm đạm động vật (thịt, mỡ), tăng rau - củ - trái cây.

H.N (tổng hợp)