itaexpress / Tin ITA / Thế giới / Hồ sơ / Ba người Mỹ đoạt giải Nobel Kinh tế

Ba người Mỹ đoạt giải Nobel Kinh tế

Ba nhà nghiên cứu người Mỹ là Leonid Hurwicz, Eric Maskin và Roger Myerson đã đoạt giải Nobel về Khoa học Kinh tế hôm 15.10 vì những nghiên cứu lý giải trạng thái hoạt động tốt của thị trường.

Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển nhận xét: “Ba nhà nghiên cứu đã đặt nền móng cho học thuyết thiết kế kỹ thuật (mechanism design theory). Theo từ điển bách khoa toàn thư Wikipedia, “mechanism design” là một thuật ngữ chỉ sự tính toán và thiết kế các quy tắc nhất định trong một trò chơi, hoặc một cuộc thi, nhằm đạt được những kết quả cụ thể.
Để đạt kết quả đó, nhà thiết kế dựng sẵn một khung kết cấu, và người chơi được khuyến khích cư xử theo ý định của nhà thiết kế. Kết quả tốt đến đâu, phụ thuộc vào các giải pháp được sử dụng trong trò chơi.
Học thuyết “mechanism design” do Leonid Hurwicz khởi xướng và được hai đồng nghiệp là Eric Maskin và Roger Myerson phát triển sâu thêm. “Những nghiên cứu này đã nâng cao rõ rệt sự hiểu biết của chúng ta về các cơ chế phân phối tối ưu trong các trường hợp cụ thể, có tính đến sự khích lệ cá nhân và thông tin riêng tư. Học thuyết cho phép các nhà kinh tế, chính phủ và các doanh nghiệp phân biệt được những tình huống nào thì thị trường vận hành tốt”, Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thuỵ Điển nhấn mạnh.
Theo Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thuỵ Điển, học thuyết kinh tế chính trị kinh điển của Adam Smith có đề cập làm thế nào thị trường, dưới điều kiện lý tưởng, có thể đảm bảo việc phân phối có hiệu quả nguồn lực khan hiếm. Nhưng trong hiện thực các điều kiện thường không bao giờ lý tưởng.
Ví dụ: Cạnh tranh không tự do hoàn toàn, người tiêu dùng không phải lúc nào cũng được thông báo đầy đủ thông tin… Trong bối cảnh ấy, học thuyết “mechanism design” giúp lý giải việc các thể chế kinh tế hoạt động hiệu quả đến đâu trong việc phân bổ nguồn lực liệu sự can thiệp của chính phủ có cần thiết.
Ông Leonid Hurwicz, sinh năm 1917 tại Nga và hiện là công dân Mỹ. Ông là người già nhất được trao giải Nobel từ trước tới nay. Eric S. Maskin sinh năm 1950, hiện đang công tác tại Viện Nghiên cứu cao cấp Princeton, Mỹ. Roger B. Myerson sinh năm 1951, là nhà nghiên cứu của ĐH Chicago.
Giải Nobel kinh tế không phải là một phần của các giải Nobel được thiết lập từ đầu, theo nguyện vọng của Alfred Nobel năm 1895. Giải này được thiết lập năm 1968 và được chính thức gọi là Giải Sveriges Riksbank trong lĩnh vực khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel.

TR.M tổng hợp