Khí cacbonic đang ở mức cao nhất trong vòng 650.000 năm qua

Các nhà khoa học tại Đài Thiên văn Mauna Loa ở Hawaii, Hoa Kỳ, cho biết lượng khí CO2 trong bầu khí quyển hiện nằm ở mức 387 phần triệu (ppm), xấp xỉ 40% kể từ cuộc cách mạng công nghiệp và ở mức cao nhất trong vòng ít nhất 650.000 năm qua.

Các số liệu này, được xuất bản trên website của Cơ quan Khí quyển và Biển Quốc gia Hoa Kỳ, xác nhận rằng CO2 - khí thải chính gây ra hiệu ứng nhà kính, đang tích tụ trong khí quyển nhanh hơn mức dự báo. Tỷ lệ gia tăng trung bình năm vào năm 2007 là 2,14ppm - năm thứ tư trong trong 6 năm qua tăng trên 2ppm. Kể từ năm 1970 đến năm 2000, lượng tích tụ tăng khoảng 1,5ppm mỗi năm, nhưng từ năm 2000 mức gia tăng trung bình hàng năm là 2,1ppm.

Các nhà khoa học nói rằng, sự thay đổi này cho thấy trái đất đang mất dần khả năng tự nhiên để hấp thu hàng tỷ tấn CO2 mỗi năm. Các biểu mẫu môi trường cho thấy trong tương lai khoảng một nửa chất thải sẽ do rừng và biển tái hấp thu, nhưng những số liệu mới khẳng định điều này có lẽ quá bi quan. Nếu sự ô nhiễm carbon ở trong khí quyển tăng lên, thì có nghĩa là các chất thải sẽ phải cắt giảm nhiều hơn mức dự kiến hiện nay để ngăn chặn những mức độ nguy hiểm của sự nóng lên toàn cầu.

Martin Parry, đồng Chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ đặc trách về biến đổi khí hậu, đang nghiên cứu nhóm các ảnh hưởng, nói: “Mặc dù đang bàn tán, nhưng tình hình ngày một tồi tệ hơn. Mức độ của các chất khí nhà kính tiếp tục tăng trong bầu khí quyển và tỷ lệ gia tăng đó đang cao lên. Chúng tôi đang xem xét những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và mức độ của những ảnh hưởng đó, cho đến khi chúng tôi quyết định làm một điều gì đó”.

Được xây dựng ở độ cao khoảng 11.000 ft (3352,8 mét), Đài Thiên văn Mauna Loa đã đo lường lượng carbon trong khí quyển từ năm 1958. Đây được xem là nơi cung cấp các bảng dữ liệu đáng tin cậy nhất nhờ nằm ở vị trí hẻo lánh, xa đến mức mà bất kỳ nguồn khí nào cũng không thể làm nhiễu các thiết bị cảm ứng.

Khói không ngừng thải vào bầu khi quyển (ảnh: www.reuters.com)

Nhiều thập niên qua, các bản tin của Mauna Loa, từng được nổi danh trong phim tài liệu An Inconvenient Truth (Một Sự thật Phiền phức) của cựu Phó Tổng thống Mỹ Al Gore, cho thấy mức CO2 tăng lên và giảm xuống hàng năm như một hoa văn khắp bán cầu Bắc, nở rộ vào mùa xuân và tàn lụi vào mùa thu. Nhưng chúng cũng chỉ ra một xu hướng tăng cao khi các chất thải của con người tuôn đổ vào khí quyển, và mỗi mùa xuân, lượng khí CO2 lại tăng cao hơn năm trước, lập thêm một kỷ lục mới.

Tháp làm nguội ở nhà máy hạt nhân Eggborough, Anh (ảnh: www.guardian.co.uk)

Robin Oakley, đứng đầu chiến dịch biến đổi khí hậu của Greenpeace (Tổ chức Hòa bình Xanh), cho biết: “Hiện nay chúng tôi đang chứng kiến một giây phút quan trọng trong câu chuyện biến đổi khí hậu, và đó không phải là tin vui. Thời đại cuối cùng mà bầu khí quyển còn ngập tràn khí CO2 là lúc con người sắp sửa tiến hóa thành loài. Thậm chí, nếu xem xét việc xây dựng những cầu tàu và các nhà máy nhiệt điện tại điểm giao thời này trong lịch sử thì đó là hành động dại dột không thể tha thứ. Thế nhưng, ông Gordon Brown xem ra vẫn nhất quyết tiến bước về phía trước, bất chấp những kế hoạch được khuyến cáo là sai lầm về mặt khoa học và sự chống đối lan rộng của công chúng”.

Một cuộc nghiên cứu hồi năm ngoái cho biết, lượng khí CO2 gia tăng trong bầu khí quyển xuất phát từ ba tiến trình: sự tăng trưởng của nền kinh tế thế giới, việc sử dụng quá nhiều than đá tại Trung Quốc và sự yếu dần của “bộ lọc” tự nhiên, các khu rừng, biển và đất đai hấp thụ carbon. Các nhà khoa học nói mức gia tăng này là 35% - lớn hơn mức mà họ dự đoán và khoảng ½ lượng carbon tăng lên là do sự lệ thuộc của Trung Quốc vào than đá, tác động mạnh mẽ lên cường độ carbon của toàn bộ nền kinh tế thế giới kể từ năm 2000, làm đảo chiều xu hướng về sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng gia tăng kể từ những năm 1970.

Nguyên văn bài viết: World carbon dioxide levels highest for 650,000 years, says US report, được đăng trên tờ the Guardian ngày 13-5-2008

Thao Nguyễn dịch