Nga hết kiên nhẫn với phương Tây

Theo thông cáo phát đi từ Điện Kremlin hôm qua, Tổng thống V.Putin đã ký vào sắc lệnh rút Nga khỏi một trong những hiệp ước về quân sự quan trọng nhất tại châu Âu. Thông cáo của Điện Kremlin nêu rõ việc Moscow rút khỏi Hiệp ước về các lực lượng vũ trang thông thường tại châu Âu (CFE) “là biện pháp cấp bách liên quan đến các tình huống ảnh hưởng tới an ninh Liên bang Nga”.

Trước những mâu thuẫn sâu sắc nảy sinh thời Chiến tranh lạnh, CFE đã ra đời nhằm giới hạn việc triển khai phương tiện quân sự thông thường như xe tăng, pháo, máy bay chiến đấu... tại châu Âu. Hiệp ước ra đời nhằm giảm nguy cơ bất ổn cho châu lục thịnh vượng này. Năm 1990, nhiều nước đã ký vào CFE. Tuy nhiên, sau khi Liên Xô tan rã, cục diện chính trị - quân sự trên thế giới thay đổi đã dẫn đến sự ra đời của bản CFE điều chỉnh, trong đó thêm vào điều khoản buộc Nga rút quân khỏi Moldova và Georgia, hai quốc gia từng thuộc Liên bang Xô Viết. Năm 1999, Nga cùng một số nước đã phê chuẩn bản điều chỉnh này. Tuy nhiên, Mỹ và các thành viên khác của NATO cho biết chỉ đến khi Nga rút hết quân khỏi Moldova và Georgia thì họ mới thông qua CFE mới. Đây chính là điều gây tranh cãi, nhưng lý do khiến Nga quyết định rút khỏi CFE không chỉ xuất phát từ đó mà còn do các bước đi gần đây của châu Âu và Mỹ.

Trước đây, dù NATO và Mỹ chưa thông qua CFE điều chỉnh nhưng Nga vẫn thực thi một số nghĩa vụ của mình, trong đó có việc rút dần quân khỏi Georgia và Moldova. Tuy nhiên, khi Mỹ công bố ý định đặt lá chắn tên lửa tại Ba Lan và Czech, hai quốc gia nằm cách không xa Nga, thì Moscow đã có những bước đi mang tính trả đũa. Đầu tiên, Tổng thống Putin tuyên bố rằng CFE thực ra là một hiệp định chết bởi NATO không chịu phê chuẩn. Khi vấn đề lá chắn tên lửa được đẩy lên và cơn giận của người Nga dâng lên đến cao trào, Tổng thống Putin đã cảnh cáo rằng Nga sẽ rút khỏi CFE. Ông lên án rằng trong lúc Nga nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ theo các điều khoản của CFE thì Mỹ và NATO lại tăng cường hoạt động đe dọa đến an ninh Nga.

Nga và Mỹ đã có nhiều cuộc đối thoại để giải nhiệt, trong đó có cuộc gặp giữa ông Putin và ông Bush mới đây. Tuy

nhiên, những cuộc đối thoại đó rốt cục đã không giải tỏa được căng thẳng và Tổng thống Putin đã ký sắc lệnh rút Nga khỏi CFE. Ông Putin giải thích rằng Nga không thể nhân nhượng thêm nữa bởi trong khi nước này nghiêm chỉnh thực thi các điều khoản trong hiệp ước thì đối tác của họ lại không. Hãng tin AP dẫn lời phát ngôn viên D.Peskov của Điện Kremlin tuyên bố: “Tình trạng này đi ngược lại lợi ích của nước Nga”.

Sau quyết định của Tổng thống Putin, giới quan sát cho rằng Nga có thể sẽ tăng cường lực lượng của mình tại khu vực biên giới bên phần lãnh thổ châu Âu. Đây cũng là hướng đi mà các nước EU, NATO và Mỹ lo ngại.

Châu Minh Linh