Phiền muộn ở người già là hiện tượng không bình thường

Nguyên nhân

Người già dường như hay đổ lỗi sự phiền muộn của họ cho những sự kiện hoặc hoàn cảnh xã hội. Thế nhưng, khi vợ/chồng hay những người bạn già mất đi hoặc sự chống chọi với một căn bệnh mãn tính lại là những yếu tố đáng kể gây ra những thay đổi về sinh học có liên quan đến tình trạng này.

Những nghiên cứu về khả năng tưởng tượng của não đã chứng tỏ não chịu trách nhiệm về tâm trạng, suy nghĩ, giấc ngủ, sự ham muốn và hành vi thất bại. Những chất hoá học mà các tế bào não sử dụng để liên lạc với nhau được gọi là các chất truyền dẫn thần kinh trở nên mất cân bằng. Điều đó xảy ra giống nhau ở cả người trẻ và người già đều bị coi là bất bình thường.

Một vài căn bệnh có thể dẫn đến sự chán nản, phiền muộn ở người già bao gồm các bệnh tim mạch, sự giảm hoạt động của tuyến giáp, thiếu vitamin B12 hoặc acid folic và bệnh ung thư.

Nhiều loại tân dược cũng là nguyên nhân hoặc yếu tố tăng cường tình trạng chán nản gồm thuốc giảm huyết áp và điều trị đau lưng, tim mạch như digoxin, các loại steroid và thuốc an thần.

Tình trạng phiền muộn, chán nản thường xảy ra sau một cơn đột quỵ và có thể phải điều trị để phục hồi những khả năng bình thường.

Đối tượng dễ bị ảnh hưởng

Tình trạng thất vọng, chán nản thường xuất hiện sau khi nghỉ hưu, khi mọi người phải cố gắng thích nghi với vai trò và công việc mới trong cuộc sống.

Đến khoảng chục năm sau đó, những yếu tố như bệnh mãn tính, sự ra đi của bạn đời và những người bạn thân cùng với những hạn chế về vận động có thể là các yếu tố khiến sự phiền muộn của người già càng trở nên trầm trọng.

Biểu hiện

Biểu hiện của tình trạng chán nản, phiền muộn khác nhau ở người già và người trẻ. Lo lắng là biểu hiện chung nhất vì nó làm trì hoãn suy nghĩ và hoạt động.

Người già cũng có xu hướng mắc nhiều biểu hiện về thể xác mặc dù có thể khó phân biệt đâu là dấu hiệu của sự chán nản, đâu là tác động của bệnh tật. Người già dường như khó khăn hơn khi đối mặt với tình trạng này do sức khoẻ kém, ví dụ như đau đầu, hồi hộp, không ham muốn "yêu", đau bụng hay đau lưng, thở gấp và táo bón. Bệnh tưởng và các ảo giác cũng là những biểu hiện thường thấy.

Suy giảm chức năng trí tuệ có thể xảy ra cùng với sự chán nản, phiền muộn ở tuổi 18 hoặc 88. Nhưng người trẻ có khả năng duy trì tinh thần tốt hơn nên những vấn đề khó khăn thường xuất hiện ít hơn so với người già. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần phân biệt những ảnh hưởng của tình trạng phiền muộn với biểu hiện bệnh tật khác như bệnh Alzheimer.

Phương pháp điều trị

Nếu bạn hoặc bạn thân hay họ hàng gặp những vấn đề làm tâm trạng trống trải thì có thể nhờ tới sự tư vấn của các chuyên gia tâm lý.

Những loại thuốc chống suy nhược có thể giúp phục hồi sự cân bằng của các chất truyền dẫn thần kinh trong não, đồng thời sự hỗ trợ của xã hội và liệu pháp tâm lý cũng giúp giải quyết nhiều trục trặc của tình trạng phiền muộn.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hơn 80% người rơi vào tình trạng chán nản, thất vọng thấy khá hơn khi được điều trị bằng phương pháp thích hợp kết hợp với dùng thuốc, liệu pháp tâm lý và một số cách khác. Tuy nhiên, người già sẽ mất nhiều thời gian hơn để phản ứng lại với phương pháp điều trị. Sự thuyên giảm sẽ diễn ra trung bình sau 12 tuần. Đặc biệt, có nghiên cứu đã chỉ rõ sự kết hợp giữa liệu pháp tâm lý và thuốc chống suy nhược cực kỳ hiệu quả trong việc ngăn ngừa tình trạng phiền muộn, chán nản quay trở lại.

Hoà nhập với xã hội cũng là một phần quan trọng trong điều trị tình trạng chán nản, phiền muộn. Những lợi ích sức khoẻ từ việc là khẳng định vị trí của người già trong gia đình hay xã hội chúng ta đều đã biết tới.

Ngoài ra, những cách tự chữa cũng có thể mang lại kết quả nhưng cần thận trọng. Vì vậy, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ phương pháp tự điều trị nào.

Theo VTV