Ám ảnh đau thương trong “Thạch thôn”

Ngột ngạt. Tẻ nhạt. Vô định. Bị đè trĩu bởi 25 tầng nhà cao ốc giữa thành phố Bắc Kinh hiện đại và lạnh lùng, San Hô sống với người tình tên Hồng trong căn tầng trệt. Ở đó, thế giới của hai người như hai vòng tròn khép kín xa lạ, giam hãm trong không gian chật chội, tuyệt giao với quá khứ.

Cho đến một ngày, San Hô nhận được một con cá chình khô khổng lồ qua đường bưu điện. Mùi tanh, mùi biển tràn ngập căn phòng nhỏ bé của cô. Những ngọn sóng thuỷ triều hoang tưởng cứ dâng lên, ứ đọng rồi cuốn cô trở về với biển cả của ngôi làng Thạch Thôn, hiện thân của những ký ức đau thương và nhục nhã mà cô nghĩ rằng đã chôn sâu tới tận đáy thẳm âm u, câm lặng của đại dương.

Cánh cửa ký ức mở ra trong xót đau và nức nở. Biển cả Thạch Thôn dữ dội tàn bạo với những trận bão tố triền miên, người dân Thạch Thôn lạnh lùng và khắc nghiệt như biển. Cô bé San Hô 7 tuổi mồ côi cô độc, mẹ chết, bố mất tích, sống với ông bà nội. Cuộc sống bạc bẽo nhân tình của ông bà và cái chết bi đát của người ông hằn vào tâm hồn tuổi thơ của cô bé những ký ức đau buồn, buộc cô nghĩ rằng gia đình là vô nghĩa vì nó không bao giờ mang lại hạnh phúc cho con người.

Lớp sóng này chưa lắng xuống, cơn sóng kia đã dâng lên trong nỗi ám ảnh triền miên. Bí mật về một gã câm dâm bạo giam cô trong cái hố giữa nhà để cưỡng hiếp. Nỗi kinh hoàng, nhục nhã đè nén San Hô đến mức cô mong cho gã câm kiếp sau lại đầu thai làm người nói được để biết thế nào là gào khóc, la hét trong bóng tối và sự tàn bạo do chính con người gây ra.

Thạch Thôn lọt vào danh sách đề cử giải thưởng tiểu thuyết nước ngoài hay nhất

Ký ức không hẳn là màu đau thương khi San Hô 15 tuổi biết rung động trước người thầy giáo dạy hoá. Nhưng khoảnh khắc yêu thương trên đồi trăng, trong run rẩy đã nhanh chóng vụt tan, để lại dự báo nhức nhối về chứng bệnh vô sinh sau lần phá thai. Mối tình đó như một vết thương trong tim San Hô, sâu đến mức chỉ còn lại những mảnh vỡ rời rạc. Nhưng nó làm đau San Hô như biển Thạch Thôn. Dù lộn xộn đến đâu, biển cả vẫn là biển cả, đầy giông tố, dữ dội trong sức mạnh của nó.

Những vòng xoáy của ký ức xâm chiếm đời sống hiện tại của San Hô, tưởng có thể dìm cô trong vực thẳm tăm tối và lòng căm ghét với nó, nơi mà Hồng không thể lọt đến đáy và không thể chia sẻ cùng cô.

Rồi một ngày kia, sự xuất hiện của người cha đã đánh thức tình phụ tử thiêng liêng, ngỡ như không bao giờ tồn tại trong San Hô. Lòng vị tha và tình yêu thương như một mạch nước ngầm trong San Hô bỗng trào dâng và hồi sinh tâm hồn cô. Có một cách thoát khỏi đau thương đó là đi xuyên qua nó. San Hô xuyên qua ký ức thương tâm, qua bóng tối, sự câm nín của nhục nhã và tội lỗi. Cuối cùng, cô đã tha thứ cho mảnh đất Thạch Thôn, tha thứ cho quá khứ của mình như một sự cứu rỗi.

Quách Tiểu Lộ được coi là ấn tượng lạ của văn học Trung Quốc hiện nay. Cô có mặt trong danh sách đề cử giải thưởng văn học Châu Á lần thứ nhất cùng với hai đàn anh là Mạc Ngôn với tác phẩm Đàn hương hình và Khương Nhung, tác giả của Tô tem sói, 20 fragments of a ravenous youth.

Tiểu thuyết Thạch Thôn lọt vào danh sách đề cử giải thưởng tiểu thuyết nước ngoài hay nhất, một giải thưởng nhằm khuyến khích các tác phẩm nước ngoài xuất bản tại Anh năm nay.

Đan Phượng